Alan adları kayıt edilmeden önce ve kayıt edildikten sonra farklı yaşam periyotlarına sahiptir. Bu periyotlar dünyada alan adları konusunda en üst merci diyebileceğimiz ICANN tarafından belirlenmektedir.
Ödemesiz Yeni Alım Periyodu
Alan adını kaydettirdikten sonraki 5 günlük süredir. Alan adı ve e-posta aktif hale gelir. Bu süre zarfında, kayıt kuruluşu ile iletişime geçilerek alan adı sildirilebilir. Bu dönemde silinen alan adları yeniden kayıt için alınmaya uygun hale gelir.
Kayıt Periyodu
Alan adının kayıtlı olduğu 1 ile 10 yıl arasındaki süredir. Bu süre zarfında alan adları ve e-postalar aktif haldedir. Alan adlarının yenilenmesi ve transferi mümkündür.
Otomatik Yenileme Periyodu
Alan adının otomatik olarak yenilenmesinden sonraki 45 günlük süredir. Bu süre zarfında alan adları ceza ödenmeden yenilenebilir veya transfer edilebilir veya silinebilir veya alan adı için otomatik ödenen yenileme ücreti geri alınabilir. Bu dönemde alan adları ve e-postalar aktif haldedir.
Kurtarılabilir Silinme Periyodu
Otomatik yenilenme periyodundan sonraki 30 günlük süredir. Alan adı kayıt kuruluşu tarafından tarafından silinse bile, kayıt otoritesinin veri tabanında bulunur. Bu şekilde, alan adı yenileme fiyatı ve kurtarma ücreti ödenerek alan adı kurtarılabilir. Bu dönemde alan adları ve e-postalar aktif halde değildir.
Silinmeyi Bekleme Periyodu
Kurtarılabilir silinme periyodu bitiminden sonraki 5 günlük süredir. Alan adı hala kurtarılmamışsa, alan adı silinmeyi bekleme periyodu aşamasına geçer. Silinmeyi bekleyen alan adı kurtarılamaz veya yenilenemez. Bu periyodun sonunda alan adı silinir ve alan adı tekrar alınmaya uygun hale gelir.
Alan Adı Transferi Nedir?
Alan adı transferi, alan adınızın mevcutta bulunduğu firmadan başka bir firmaya aktarılması işlemidir. Her iki firma tarafından da belirtilen aktarım şartlarının sağlanması durumunda, işleminizi kolayca yapmanız mümkündür.
Alan adınızın farklı bir operatörden aktarılabilmesi için belli koşullara uyum sağlaması ve bir transfer şifresi (authcode) olması gerekmektedir. Transfer şifreleri .tr uzantıları dışında tüm uzantılar için geçerlidir, ancak uzantılarına göre kullanımları ve aktarım işleyişleri farklılık göstermektedir.
Alan Adının Otomatik Yenilenmesi Nedir?
Kayıt otoritesi olan ICANN tarafından belirlenen yenileme süresi politikasında belirtildiği üzere; bir alan adı kaydı sona erme tarihine kadar yenilenmezse otomatik yenileme işlemi gerçekleşmektedir. Bu durumda kayıt, sistem tarafından son kullanma tarihinden sonraki ilk gün otomatik olarak yenilenecektir. Diğer bir deyişle, bir alan adı tescili son kullanma tarihine ulaştığında, kayıt otoritesi ICANN tarafından alan adı otomatik olarak bir yıl için yenilenir. Bu yenilenme ücreti 1 yıllık alan adı kayıt dönemi ücretine eşdeğerdir ve ICANN tarafından kayıt kuruluşundan tahsil edilir. Bu şekilde alan adı, otomatik yenilenme periyoduna geçer. Yenilenme ücreti ödenmesi için 45 güne kadar süre tanınır. Bu süre zarfında ödenmemesi halinde alan adının kaydı silinir ve kurtarılabilir silinme aşamasına geçer.
Otomatik Yenileme Sürecinde ICANN Tarafından Belirlenen Transfer Prosedürü Nasıldır?
Alan adı transferi sonrasında, alan adını kaybeden kayıt kuruluşundan otomatik yenilenme için alınan 1 yıllık kayıt dönemi ücreti ICANN tarafından kaybeden kayıt kuruluşuna geri ödenir. Alan adının otomatik yenilenmesiyle uzatılan 1 yıllık kayıt dönemi böylelikle silinir.
Otomatik yenileme süresi boyunca transfer edilen alan adları ile ilgili bu “geri ödeme kuralı”nın mantığı, alan adını kaybeden kayıt kuruluşunun yılın geri kalanında artık kayıt defterindeki alan adına sponsor olmayacağı ve kayıt masraflarını karşılamaması gerektiğidir.
Alan adını kazanan kayıt kuruluşu, alan adının sponsorluğunun transferi ile ilgili bir yıllık dönem için ücretlendirilir. Sistemin tasarımı, kayıt yaptıranların alan adlarını, alan adını kaybeden kayıt kuruluşuna hiçbir kayıt ücreti ödemeden kayıtlarının son kullanım tarihinden sonraki 45 gün içinde yeni bir kayıt kuruluşuna aktarmalarına olanak tanır.
Otomatik Yenileme Süresi içinde transfer eden alan adı sahipleri, olası bir geri ödeme için alan adını kaybeden kayıt kuruluşlarına danışmalıdır. Alan adını kaybeden kayıt kuruluşları, alan adı tahsili için ödedikleri otomatik yenileme ücretlerinin geri ödemesini ICANN’den alsalar bile, müşterilerine geri ödeme yapmayabilir. Alan adını kaybeden kayıt kuruluşunun müşteriye geri ödeme yapamaması sonucu, alan adı sahipleri, hem kaybeden kayıt kuruluşuna (otomatik
yenileme için) hem de kazanan kayıt kuruluşuna (transfer için) kayıt ücretlerini ödemesi ile sonuçlanır ve yalnızca bir yıllık süre uzatımı alır.
Özetle, kayıt kuruluşları, bir alan adının sona erme tarihinden sonraki girdiği 45 günlük otomatik yenilenme süreci içinde transfer edildiği çoğu durumda, başarıyla transfer edilen kaydın beklendiği gibi iki yıl değil, yalnızca bir yıl uzatılacağını müşterilerine açıklamalı ve müşterilerine tavsiyede bulunmalıdır.
Bu gibi durumlarda, otomatik yenileme süresi boyunca alan adını transfer etmek istenildiğinde, eş zamanlı olarak;
- otomatik yenilenen bir yıllık kayıt kaldırılır ve kaybeden kayıt kuruluşuna otomatik yenileme ücreti geri ödenir,
- transfer nedeniyle kayıt süresine eklenen yıl için, kazanan kayıt kuruluşuna bir yenilenen yılın kayıt ücreti ödenir.
Melis Ergen – METUnic – Eylül 2021
