2019 itibariyle İnternet Dünyasında 2 Milyardan fazla alan adı bulunmaktadır. Bu alan adlarının ve onlara ait olan çeşitli bilgilerin kontrolü ve yönetimi, belirli organizasyonlar ve sistemler tarafından gerçekleştirilir. Tüm bu alan adlarını ve bu alan adlarına ait verileri kimin izleyip yönettiğini anlamak için en baştan, Türkçe karşılığı İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu olan ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) ile başlayalım ve bir alan adının ilişkili olduğu tüm kavram ve kuruluşları bu yazı da detaylarıyla açıklayalım.
ICANN
ICANN, İnternetin sorunsuz çalışmasını sağlayan pek çok işlevden sorumlu, kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. ICANN’ın temel sorumlulukları arasında, alan adlarının, IP adreslerinin ve DNS’nin yönetilmesi ve koordine edilmesi bulunur. Ayrıca, ICANN alan adlarının kaydını ve transferini gerçekleştiren kayıt kuruluşlarının akreditasyonunu da sağlar. ICANN, belirli standartlara ve prosedürlere uygunluğu sağlamak ve İnternetin genel işleyişinin sürekliliğini korumak için bu kuruluşları düzenli olarak denetler.
Kayıt Otoritesi (Registry)
Kayıt otoritesi, belirli bir alan adı uzantısının (örneğin, .com, .org, .net vb.) tüm alan adlarını barındıran ve yöneten bir veri tabanıdır. Örneğin, “.com” uzantısının kayıt otoritesi olan Verisign, tüm “.com” alan adlarının kayıtlarını tutar ve yönetir. Kayıt otoriteleri, ICANN tarafından onaylanmış kuruluşlar veya yetkilendirilmiş operatörler tarafından işletilir. Kayıt otoriteleri, bir alan uzantısının temel yönetimini sağlar ve bu uzantıya ait olan tüm kayıtları saklar. Bu kayıtlar, alan adının sahibi, kayıt tarihi, son kullanma tarihi gibi bilgileri içerir.
Kayıt Kuruluşu (Registrar)
Kayıt kuruluşu, bireylerin veya şirketlerin alan adı kaydetmelerine ve yönetmelerine olanak sağlayan bir hizmet sağlayıcıdır. METUnic, bir ICANN tarafından akredite edilmiş bir kayıt kuruluştur. Sizlere, alan adı tescili için hizmet sunar, mevcut alan adlarınızı transfer etmenize yardımcı olur ve alan adı yönetimi için gerekli araçları sağlarız. Kayıt kuruşları olarak, ICANN’ın belirlediği kurallara ve standartlara uymakla yükümlüyüz ve ICANN tarafından düzenli olarak denetlenmekteyiz. ICANN akredite kayıt kuruluşu kalabilmek için ICANN’in belirlediği kurallara uymakla birlikte yıllık $4.000 akreditasyon ücreti ödenmektedir. Buna ek olarak ICANN, akredite kayıt kuruluşundan yapılan her işlem için (kayıt, transfer ve yenileme) işlem başına $0,18 işlem ücreti almaktadır. Ayrıca her bir alan adı için örneğin .com için Verisign’ın belirlediği fiyat da (Eylül 2023 itibariyle alan adı başına $9,59) yine kayıt kuruluşu tarafından ödenmektedir. Herhangi bir uzantı için bir alan adının maliyeti kayıt kuruluşu için Kayıt Otoritesi fiyatı+ICANN işlem ücreti+ICANN yıllık ödemesi olarak hesaplanmaktadır (örn; 10 bin .com barındıran kayıt kuruluşu için .com uzantılı bir alan adının maliyeti=$10,17 ($9,59+$0,18+$0,4))
Kayıt Ettiren (Registrant)
Kayıt Ettiren, bir alan adını kaydettiren kişi veya şirkettir. Kayıt Ettirenler, alan adlarının ayarlarını kayıt kuruluşları aracılığıyla yönetebilir. Alan adında değişiklik yapıldığında, kayıt kuruluşu değişiklikleri kayıt otoritesinin veri tabanında güncellenmek üzere kayıt otoritesine iletir. Bir alan adını kaydettiğinizde, Kayıt Ettiren (Alan Adı Sahibi) olursunuz.
ICANN, Kayıt Otoriteleri ve Kayıt Kuruluşları Arasındaki İlişki
Bir alan adı satın aldığınızda, bu işlemi gerçekleştirdiğiniz kayıt kuruluşu, sizden isim, adres, telefon numarası ve e-posta gibi bilgileri toplar ve ICANN akredite olmanın bir zorunluluğu olarak bu bilgileri kayıt otoritesine iletir. Bu bilgiler genellikle WHOIS veri tabanında saklanır ve gerekli olduğunda erişilebilir hale getirilir. WHOIS veritabanı, alan adı sahipleri hakkında bilgi sağlayan genel bir kaynak olarak işlev görür. Bir yönetim organı olarak, ICANN’in amacı, WHOIS verilerine doğru ve zamanında erişim sağlamaktır. Aşağıdaki grafikte de görebileceğiniz gibi, ICANN, bunu başarmak için kayıt otoritelerini ve kayıt kuruluşlarını bir sözleşme ile akredite eder ve denetler.
Umarız bu yazı, ICANN, kayıt otoritesi, kayıt kuruluşu ve kayıt ettiren kavramlarını daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur. Sizlere her zaman en iyi hizmeti sunmak için çalışmaktayız ve sorularınızı yanıtlamaktan mutluluk duyarız.
